دعا و نیایش در قرآن و سنت اسلامی نقش اساسی و بنیادین دارد. پیامبر اسلام دعا را مغز و گوهر عبادت برشمرده است. در قرآنخداوند خطاب به انسانها می گوید:
«وَ قَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ»؛
مرا بخوانید تا اجابت کنم شما را و کسانی که از پرستش و عبادت من کبر می ورزند بزودی خوار در دوزخ درمی آیند. (سوره غافر، 60)
در جهان نگری قرآن، همه موجودات بنده و فرمانبردار خدا هستند و او را تسبیح و ستایش می کنند. (سوره مریم، 39 و سوره انبیاء، 91)
بدین ترتیب دعا و نیایش، عبادت و پرستش و تسبیح و ستایش پروردگار از ارکان عالم هستی اند. در این میان، انسان رابطه ویژه و منحصر به فردی با خدا دارد.
آیه ای در قرآن هست که این ارتباط ویژه را به روشنی نشان می دهد:
